به گزارش ثریا - کتاب «روح نماز» که توسط گروه محتوایی مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی بر اساس آداب الصلاه امام خمینی (ره) نوشته شده، سال ۱۳۸۸ منتشر و روانه بازار نشر شد.
توجه به عز ربوبیت و ذل عبوبیت، مراتب مقامات اهل سلوک، معنای خشوع، ادب طمانینه و اثر تکرار عبادات و تکثار اذکار در تحصیل آن، محافظت عبادت از تصرف شیطان، نشاط و بهجت، تفهیم، حضور قلب، روایاتی راجع به حضور قلب و مراتب آن، دعوت به تحصیل حضور قلب، دوای هرزه گردی خیال و طریقه تحصیل حضور قلب و حب دنیا باعث تشتت خیال است نام دوازده فصل این کتاب است.
در «ادب طمانینه» فصل چهارم این کتاب، طمانینه، از آداب مهم قلبیه در عبادات خوانده شده است. طمانینه یعنی اینکه انسان در هنگام نماز قلبش آرام بوده و از اضطراب، تزلزل و اختلال حواس در امان باشد. معنای طمانینه در علم فقه، آرامش بدن است؛ یعنی اعضای بدن باید در هنگام تلفظ اذکار آرام باشد و از نظر فقها اذکار نماز در حال حرکت مورد قبول نیست.
به همین دلیل در هنگام قرائت حمد و سوره، طمانینه بدن شرط است. بعد از رکوع نیز باید ایستاد و هنگامی که قامت راست شد و آرام گرفت، الله اکبر گفت و به سمت سجده رفت. بعد از انجام سجده نیز باید به طور کامل نشست، سپس الله اکبر گفت، و بعد از گفتن ذکر استغفار و الله اکبر دوم، به سجده دوم رفت. تنها ذکری که میتوان در حین حرکت تلفظ نمود ذکر شریف «بحول الله و قوته اقوم و اقعد» است که بعد از سجده دوم و تشهد گفته میشود اما بقیه اذکار همه باید در حال سکون و آرامش بدن بیان شود.
در ادامه فصل به تعریف طمانینه در علم اخلاق پرداخته شده است. طمانینه در علم اخلاق، مربوط به آرامش قلب است،. طمانینه در نماز، مقدمه حضور قلب است و بیشتر جنبه قلبی دارد. یعنی انسان باید قبل از اینکه حضور قلب پیدا کند، فکر و ذهن و خاطرش را در یاد خداوند متعال متمرکز نمایدطمانینه در علم اخلاق، مربوط به آرامش قلب است،. طمانینه در نماز، مقدمه حضور قلب است و بیشتر جنبه قلبی دارد. یعنی انسان باید قبل از اینکه حضور قلب پیدا کند، فکر و ذهن و خاطرش را در یاد خداوند متعال متمرکز نماید.
نمازگزار ابتدا باید ذهن خود را از تشویش و اضطراب خالی کرده و مسائلی که باعث درگیری ذهن میشود را کنار بگذارد تا بتواند بر یاد معبود تمرکز کرده و حضور قلب پیدا کند.
در فصل چهارم این کتاب، حضور قلب فایده طمانینه پیدا کردن دانسته شده و مطرح شده است که صرف داشتن طمانینه به تنهایی اثری ندارد؛ بلکه طمانینه مقدمهای برای کسب حضور قلب است.
این سوال پیش میآید که فایده حضور قلب چیست؟ در «ادب طمانینه» در پاسخ به این سوال آمده است: عبادت به معنای اظهار عبودیت بوده و غرض نهایی آن، رسیدن به مقام عبدیت است. عبودیت و اعتقاد به بنده بودن در قلب همه انسانها وجود دارد، ولی عبودیت در وجود آدمیان کم رنگ و مخفی است و برای آنکه این حقیقت آشکار و اثربخش شود باید آن را همیشه به یاد داشت و ابراز نمود تا روز به روز در وجود انسان بیشتر تثبیت شود.
برای تثبیت این حقیقت در قلب، باید آن را بیان نمود و تکرار کرد تا با مرور دائم آن در قلب، عبودیت در جان و دل آدمی جای بگیرد. حال که حقیقت عبادت، ابراز عبودیت و یادآوری این بندگی به قلب است، طبیعتاً در هنگام عبادت، انسان باید آرامش و طمانینه داشته باشد تا بتواند به عبودیت و بندگی توجه کند و این موضوع را در قلبش تثبیت کند و تمام توجه اش در بندگی خداوند متعال متمرکز شود.
ذهنی که درگیری و مشغولیت دارد و از اول نماز به فکر خرید و کسب و کار ی به فکر درس و بحث و امثال این مشغولیات روزمره است، به طور طبیعی به دنبال تمرکز بر یاد خداوند سبحان نیست لذا حقیقت عبادت که تثبیت عبودیت و بندگی در قلب است، در وجود او محقق نمیشود.
شاید پرسیده شود چرا برای تثبیت حقیقت عبادت و بندگی در قلب، باید یک سری الفاظ را با حرکاتی مثل خم و راست شدن بدن انجام داد؟ برخی میگویند اگر نماز برای یاد خداست، ما در گوشهای خلوت مینشینیم و با خداوند ارتباط قلبی برقرار میکنیم و برای به یادخدا بودن نیازی به رکوع و سجده رفتن نداریم!
در فصل چهارم کتاب روح نماز در پاسخ به این پرسش آورده شده است: این الفاظ و حرکات فواید متعددی دارد. یکی از فواید مهم آن، به ویژه برای افرادی مبتدی تسلط و احاطه بر قلب است.
انسان مبتدی توانایی مدیریت قلب خود را ندارد و اگر بخواهد قلبش را بر چیزی متمرکز کند ابتدا باید از یک کانال مخصوص به قلب خود نفوذ کند تا بعد بتواند مدیریت قلب را در دست بگیرد. آن کانال نفوذی، همان اجزای بدن است که در اختیار و دسترس ما استانسان مبتدی توانایی مدیریت قلب خود را ندارد و اگر بخواهد قلبش را بر چیزی متمرکز کند ابتدا باید از یک کانال مخصوص به قلب خود نفوذ کند تا بعد بتواند مدیریت قلب را در دست بگیرد. آن کانال نفوذی، همان اجزای بدن است که در اختیار و دسترس ما است. مثلاً در وقت پریشانی و اندوه، فکر و قلب از اختیار ما خارج است و نمیتوانیم آن را مدیریت کنیم اما زبان در اختیار انسان است و انسان میتواند با کنترل آن، الفاظ مدنظر خود را تلفظ نماید، و در حقیقت اینگونه نیست که شخص با پریشانی ذهن و درگیری خاطر، قادر به سخن گفتن و تکلم نباشد، به همین منوال، اعضای بدن هم در اختیار ماست و با همه غم و غصهها باز هم میتوانیم بدن خود را خم و راست کنیم. برخلاف قلب که اختیار آن در دست انسان نیست، اجزای بدن از جمله زبان تحت مدیریت شخص است. حال اگر کسی بخواهد در گوشهای از اتاق بنشیند و فرضا پنج دقیقه فقط در یاد خداوند تمرکز کند و چیزی غیر از خدا را در خانه دل خود راه ندهد، معمولاً بعد از چند ثانیه، خواطر پشت سر هم به ذهن او هجوم میآورند و حتی اگر بخواهد این خواطر را دفع کند و عملاً باز هم از یاد خدا غافل میماند.
از طرف دیگر خداوند انسان را به گونهای آفریده که بین لایه ظاهر و لایه باطن یک پیوند متناسب برقرار است. طوری که حالات بدن در قلب و بالعکس حالات قلب در بدن، اثرگذار است. مثلاً هنگامی که انسان به سجده میرود خود به خود حال تواضع در قلبش ایجاد میشود اما هنگامی که با یک لباس فاخر در صدر مجلس و در جای بزرگان مینشیند، حال تواضع قلبی اش از دست میرود. با اینکه آن تواضع مربوط به قلب است و لباس فاخر و بر صدر مجلس تکیه زدن، مربوط به بدن است؛ اما از آن جایی که مراتب وجود انسان همه به یکدیگر پیوستهاند، ظاهر در باطن و باطن در ظاهر تأثیر میگذارد.
سیره حضرت رسول اکرم (ص) برای تثبیت تواضع در قلب رفتارهایی مانند پیشی گرفتن در سلام، اجابت دعوت دیگران (حتی اگر شخص فقیر باشد) و با نشستن در پایین مجلس بود. این رفتارهای ظاهری سبب میشود که حال تواضع در قلب به وجود آید و آهسته آهسته تثبیت شود.
در صفحه ۱۶ و ۱۷ کتاب آداب الصلاه امام خمینی (ره) آمده است: «و از آداب مهمه قلبیه عبادات، خصوصاً عبادات ذکریه، طمانینه است. و آن غیر از طمانینه ای است که فقها رضوان الله علیهم در خصوص نماز اعتبار کرده اند و آن عبارت است از آن که شخص سالک عبادت را از روی سکونت قلب و اطمینان خاطر به جا آورد، زیرا اگر عبادت را با حال اضطراب قلب و تزلزل به جا آورد، قلب از آن عبادت منفعل نشود و آثاری از عبادت در ملکوت قلب حاصل نشود و حقیقت عبادت صورت باطنیه قلب نگردد.»
منبع : استان قدس رضوی
بازدید رایگان از موزهها برای معلمها و استادان
نصب بنر حمایت از اعتراضات ضد رژیم صهیونیستی مقابل سر در دانشگاه تهران
۲ کتاب حوزه علوم قرآنی و مهدویت در کرمان منتشر شد
طرح تحول علوم انسانی در دانشگاه خوارزمی اجرا میشود
الزام وزیر علوم برای رؤسای دانشگاهها در زمینه اجرای قانون جوانی جمعیت
هنرستانها میتوانند آینده شغلی و تحصیلی دانشآموزان را رقم بزنند
تعطیلی کلاسهای دانشجویان برای حمایت از دانشگاهیان معترض به جنایات رژیم صهیونیستی
حسنا و ملکههای رنگی به کتابفروشیها آمدند
کتاب برای قلب های شکسته منتشر شد
رقابت ۱۲ هزار داوطلب در پنجاه و یکمین دوره آزمون دستیاری پزشکی
اجتماع سراسری دانشگاههای ایران در حمایت از خیزش دانشگاهیان آمریکایی
دستگیری ۲۰۰ دانشجو معترض از ۳ دانشگاه آمریکا
شرایط تحصیل دختران متاهل در مدارس روزانه
راهیابی تیم والیبال دانشآموزی به فینال مسابقات جهانی
مدرسه، جایی برای گفتگوی رو در رو با دانشآموزان
تشکیل ائتلاف جهانی نخبگان دانشگاهی برای کمک به احقاق حق مردم فلسطین
مسابقات ملی سدید» بستری برای رشد و تقویت مهارتهای ارتباطی در دانشجویان است
فرصت انتخاب رشته داوطلبان آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
رایزن علمی و سرپرست دانشجویان ایرانی در کشور عراق منصوب شد
ایجاد ظرفیت فرا مرزی در تور تجاری گرجستان صنعت ساختمان
تدوین آئیننامه تاسیس و اداره موزههای دانشگاهها و مراکز آموزشی و پژوهشی کشور
یمن جایگزین مهمان ویژه نمایشگاه کتاب شد
کتاب تفسیر سوره تغابن منتشر شد
وعده صادق خروجی دانشگاهها بود
جشنواره گل و گلابگیری میمند - استان فارس
دلایل مدرسههراسی»و راههای ترغیب دانشآموز به مدرسه
نیاز به فضاهایی برای شادی دختران و سپری کردن اوقات فراغت آنان داریم
اپراتور اختصاصی هوش مصنوعی راهاندازی می شود
جهاد تبیین دستاوردهای نظام بزرگترین رسالت ما در آموزش و پرورش است
کادر؛ فراتر از قلمرو عکاسی
ملاکهای افزایش شهریه مدارس غیردولتی
محکومیت شدید برخوردهای خشونت آمیز علیه اساتید و دانشجویان غربی
تجمع دانشگاههای ایران در حمایت از خیزش دانشگاهیان آمریکایی
واکنش رییس دانشگاه تهران به سرکوب اعتراضات دانشجویان آمریکایی
قرنطینهشدن کتابهای مشکوک به آرسنیک در کتابخانه ملی فرانسه
عرضه صفات الهی در کتابفروشیها
عرضه سه نمایشنامه جدید سوره مهر در نمایشگاه کتاب
پیام نوریها میتوانند از امروز محل آزمون پایان ترم خود را تغییر دهند
دانشگاه امیرکبیر حرکت شجاعانه دانشگاهیان آمریکا و اروپا در حمایت از مردم غزه را ستود
مهارت آموزی معلمان در دستور کار آموزش و پرورش باشد
وجدان بیدار دانشگاهیان جهان در مقابل نسل کشی غزه خروشید
قدردانی وزیر علوم از دستاندرکاران حفظ سلامت کنکور
دهه سرآمدی آموزش در دانشگاهها از امروز آغاز شد
دانشجویان و اساتیدِ ایرانی، حمایت از مردم فلسطین را رسالت اصلی خود بدانند
امروز، آخرین مهلت انتخاب رشته دکتری
ارائه خدمات مشاورهای – آموزشی، آنلاین و حضوری مرکز روانشناختی جهت برای عموم
کدام دانشگاههای آمریکا صحنه اعتراضات دانشجویی حمایت از غزه است؟
۴ هزار و ۱۹۳ نفر از دانشجویان متاهل وام تحصیلی دریافت کردند
تجمع دانشگاهیان دانشگاه تهران درحمایت از خیزش دانشجویان در آمریکا
شورای عالی انقلاب فرهنگی در نظارت و پیگیری مصوباتش جدی است
محدودیت اعطای پایههای تشویقی اعضای هیات علمی لغو شد
ساحل شگفت انگیز دَستیر
کلید اولیه نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ سهشنبه منتشر میشود
اجرای طرح سمپاد مهارتی در 11 استان کشور
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: با قاطعیت میگوییم که تخلف در آزمون امسال صفر بوده است
افتتاح همزمان ۷ نیروگاه خورشیدی مدارس در ۶ استان
رفتار غیرانسانی آمریکا نسبت به دانشجویان معترض شرمآور است/ دانشگاهیان جهان باید خون گریه کنند
جمعه ۷ اردیبهشت نمایش «یاخته» باحضور خبرنگاران و عکاسان روی صحنه میرود
چالش کمبود معلم در استان مرکزی کاهش مییابد
بازدید رئیس ستاد برگزاری آزمونهای سراسری اردبیل از حوزههای امتحانی کنکور
لوگوی نود سالگی دانشگاه تهران منتشر شد
رمان جدید اکبر والایی چاپ شد/بر فراز کشتزاردر بازار نشر
زندگی عشایر فارس
تحویل واحدهای مسکونی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تا پایان شهریور
جذب امریه سربازی در پژوهشگاه ابن سینا جهاددانشگاهی
امتیاز ویژه دانشجو معلمانی که زودتر از فارغالتحصیلی سرکلاس درس میروند
آخرین آمار توزیع کارت کنکور اعلام شد
برخی ابزارهای جاسوسی کنکور را در بدن کار گذاشتند/ داوطلبان کانالهای تقلب را ترک کنند
کنکوریها اضطراب نداشته باشند/ فرصت جبران وجود دارد
فهرست دانشگاههای خارج از کشور مورد تایید وزارت بهداشت اعلام شد
نتایج اولیه کنکور ۱۴۰۳ نیمه مرداد اعلام می شود
اختصاص 10 امتیاز رتبهبندی به 5709 دانشجومعلم دانشگاه فرهنگیان
کتاب «اُمّ علاء» در نمایشگاه کتاب عرضه میشود
تمهیدات لازم برای کنکور ۱۴۰۳ اندیشیده شد
رقابت کنکور ۱۴۰۳ با آزمون علوم ریاضی و علوم انسانی آغاز شد
جزییات آزمون اختصاصی پذیرش دانشجو – معلم در کنکور ۱۴۰۳
اینترنت در زمان برگزاری نوبت اول کنکور ۱۴۰۳ قطع نمیشود
مراسم تقدیر از دست اندرکاران جشنواره جایزه ملی ثریا برگزار شد
60 درصد پروژهای مدرسهسازی در حال ساخت با مشارکت مردم است
منتخبین فرهنگی مجلس حضور در کمیسیون آموزش را در اولویت قرار دهند
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
یک صفحه جدید به واتساپ اضافه میشود+عکس
بن سلمان از ساخت پروژه بلندپروازانهاش منصرف شد
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
ناسا برای بازگشت از سیاره سرخ دست به دامن ایلان ماسک شد
نمونه ایرانی پدافند ضدهوایی که مشابه روسی است+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
رونمایی از سریعترین مرسدس بنز AMG+عکس
باتری این ریزسیاهچاله فضایی میتواند انرژی چند نسل یک خانواده را تامین کند
برای اولین بار اشعه ایکس برآمده از اتمها کشف شد
علت فیلتر دسکورد اعلام شد
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
چین جنگندههای رادارگریز F۲۲ آمریکا را فلج کرد+عکس
پدافند ضدهوایی ایران که شبیه اس ۳۰۰ روسیه است+عکس
جاسوس همهفن حریف اوکراینیها که در جنگ با روسیه به کمکشان میآید
سریع ترین موشکهای مافوق صوت در سال ۲۰۲۴ معرفی شدند+عکس
نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش و پرورش اعلام شد
دوربین بامزهای که بدون عکس گرفتن شما را شگفت زده میکند+عکس
پیشثبتنام مدارس غیردولتی براساس شهریه سال گذشته است
انتصاب در آموزش و پرورش
برگزاری زنگ آموزش همزمان با گرامیداشت هفته زمین پاک در مدارس شهر تهران
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار میشود
شاسیبلند جدید چینی که با مدل تسلا مو نمیزند+عکس
آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد
پیشتازی ۲۶ درصدی داوطلبان زن در نوبت اول کنکور
آثار جشنواره مد و لباس نقش تنپوش در حال داوری است
آییننامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است
آخرین محور رویداد من یک دانشآموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد
برگزاری 90 رویداد در دانشگاه تهران به مناسبت جشن 90 سالگی
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.